Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου 2015

Έθιμα της Αποκριάς

Παντρεύουνε τον κάβουρα








Από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται αυτούσια ως τις μέρες μας, το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της αποκριάς. 
Το γαϊτανάκι πέρασε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας και έδεσε απόλυτα με τα άλλα τοπικά έθιμα, αφού η δεξιοτεχνία των χορευτών αλλά και ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του δεν αφήνουν κανέναν αδιάφορο! 
Δεκατρία άτομα χρειάζονται για να στήσουν το χορό. Ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου ξεκινούν 12 μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα. 
Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομά τους στο έθιμο. 
Γύρω από το στύλο, 12 χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν μαζί, σε 6 ζευγάρια, τραγουδώντας το παραδοσιακό τραγούδι. 
Καθώς κινούνται γύρω από το στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του κι έτσι όπως γυρνούν πλέκουν τις κορδέλες γύρω από το στύλο δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς. 
Ο ένας χορευτής περνάει τη μια φορά μέσα και την άλλη από έξω από τον άλλον και έτσι οι κορδέλες πλέκονται πολύχρωμες πάνω στο κοντάρι δημιουργώντας διάφορα χρωματιστά σχέδια. 
Όταν πια οι κορδέλες τυλιχτούν γύρω από το στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά σε αυτόν, τότε ο χορός τελειώνει και το στολισμένο γαϊτανάκι μένει να θυμίζει το αποκριάτικο πνεύμα.
Πιθανόν ο κυκλικός αυτός χορός να υποδηλώνει τον κύκλο της ζωής, από την χαρά στην λύπη, από τον χειμώνα στην άνοιξη, από την ζωή στον θάνατο και το αντίθετο. 



Ο λεγόμενος πανελλήνια βλάχικος γάμος αποτελεί σήμερα από τις πλέον γνωστές λαογραφικές γιορτές αναπαράστασης παραδοσιακού γάμου της ελληνικής υπαίθρου. Η γιορτή αυτή περιλαμβάνεται στα έθιμα της Καθαρής Δευτέρας που τελείται ειδικότερα στη Θήβα και στο Δαφνί Λακωνίας
Η γιορτή αυτή στην οποία τη νύφη υποδύεται άντρας και περιλαμβάνει διάφορα επιμέρους στάδια όπως ξύρισμα του γαμπρού, στόλισμα της νύφης, το παντρολόγημα κ.λπ., καταλήγοντας σε χορό και γλέντι των παρευρισκομένων, τελούνταν από παλαιότερα πλην όμως στη διάρκεια της κατοχής είχε διακοπεί. Στη δεκαετία του 1950 όταν εκδηλώθηκε ένα έντονο ρεύμα στροφής των αστών στις ρίζες τους (φαινόμενο φολκλορισμού) μαζί με κάποιες άλλες γιορτές επανήλθε και αυτή η οποία και σημείωσε από την αρχή ιδιαίτερη επιτυχία έτσι ώστε να καθιερωθεί σε ετήσια γιορτή.
Η γιορτή του βλάχικου γάμου τελείται σήμερα σε πολλές περιοχές της Ελλάδας.
Αλευροπόλεμος
 Ολόκληρο το καρναβάλι κυλά στο ρυθμό του ξεφαντώματος στην όμορφη αυτή παραλιακή πόλη της Στερεάς Ελλάδας, και δεκάδες τουρίστες σπεύδουν να δουν από κοντά στο έθιμο του αλευρομουτζουρώματος. Πρόκειται για μια καθιερωμένη γιορταστική εκδήλωση της Καθαράς Δευτέρας, όπου οι λάτρεις του καρναβαλιού δεν παίζουν με τις σερπαντίνες και το χαρτοπόλεμο, αλλά επιδίδονται στον «αλευροπόλεμο» που κρατά τις ρίζες του από το 1801. 
Όπως υποδηλώνει και η ίδια η λέξη, βασικός πρωταγωνιστής της ημέρας είναι το αλεύρι, που πετιέται σε γενναιόδωρες ποσότητες μεταξύ των καρναβαλιστών την ώρα που χορεύουν σε ξεχωριστούς κύκλους οι άντρες και οι γυναίκες. Πλην όμως, όλοι τους πρέπει να είναι μουτζουρωμένοι με κάρβουνο στο πρόσωπο. Τα τελευταία χρόνια, εκτός από κάρβουνο, τα πρόσωπα είναι κρυμμένα πίσω από ένα σωρό άλλα απίθανα και διασκεδαστικά υλικά, όπως το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και η ώχρα

Ιδιαίτερο γώρισμα της κοζανίτικης Αποκριάς είναι οι φανοί, φωτιές που ανάβουν στις γειτονιές της πόλης, ενώ γύρω τους στήνεται υπαίθριο γλέντι υπό τους ήχους χάλκινων πνευστών. Εκεί ακούγονται τα Ξανιέντραπα, τραγούδια με σκωπτικούς στίχους που έχουν σκοπό τη διακωμώδηση γραφικών χαρακτήρων της πόλης, Κλέφτικα, αλλά και τραγούδια της ξενιτιάς και της αγάπης.

Παρέλαση καρναβαλιού
Ξεχωριστή θέση στις αποκριάτικες εκδηλώσεις στην Ελλάδα κατέχει το καρναβάλι της Πάτρας. Διάφορα καλλιτεχνικά δρώμενα, θεατρικές παραστάσεις, το καρναβάλι των παιδιών και άλλα που κεντρίζουν το ενδιαφέρον του κόσμου και γίνονται πόλος έλξης πολλών επισκεπτών. Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς με τη Μεγάλη Παρέλαση των Αρμάτων και των Καρναβαλιστών.


Κάθε χρόνο αναβιώνει το έθιμο “Γενίτσαροι και Μπούλες” που έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία.
Οι Γενίτσαροι (Γιανίτσαροι) φορούν φουστανέλες, τσαρούχια, βαριά ασημένια νομίσματα, ενώ στο πρόσωπο φορούν την περίφημη μάσκα από κερωμένο πανί με ζωγραφιστό μουστάκι.
Οι Μπούλες είναι επίσης άνδρες, ντυμένοι με γυναικεία παραδοσιακά ρούχα και στο πρόσωπο φορούν βαμμένες μάσκες.
Σύμφωνα με το έθιμο, τα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι αρματολοί και οι κλέφτες έβρισκαν την ευκαιρία στις Απόκριες να κατεβούν στην πόλη μασκαρεμένοι και να γλεντήσουν με συγγενείς και φίλους χωρίς να τους αναγνωρίσουν οι Τούρκοι.

Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου 2015

Γύρω- γύρω οι μήνες όλοι



Στις αρχές του φθινοπώρου ασχοληθήκαμε  με το 1ο στάδιο των δραστηριοτήτων μας:

  ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ: « Η ώρα του τρύγου» 

  Μάθαμε για τη διαδικασία του τρύγου και γνωρίσαμε τα προϊόντα που παράγονται από το αμπέλι δημιουργώντας τη «Γωνιά του τρύγου» στην τάξη.























 





     Διαβάσαμε το μύθο του Αισώπου «Η αλεπού και τα σταφύλια», συζητήσαμε για το ηθικό δίδαγμα και τέλος δημιουργήσαμε τη δική μας κληματαριά καθώς και τη δική μας αλεπού.












           
ΟΚΤΩΒΡΗΣ: «Η σπορά»
    

   Αφού μιλήσαμε για τη διαδικασία της σποράς τότε και τώρα, παρακολουθήσαμε την ιστορία «Τρία σποράκια μας διηγούνται την ιστορία τους». Φτιάξαμε το δικό μας «χωραφάκι» σπέρνοντας φακές και παρακολουθήσαμε την ανάπτυξή τους. Ακούσαμε και δραματοποιήσαμε το τραγούδι «Ο γεωργός πάει στον αγρό». Τέλος ,κατασκευάσαμε ένα ομαδικό κολάζ με θέμα τη σπορά.

   
   Τμήμα: Α1






Τμήμα :A2 







     
ΝΟΕΜΒΡΗΣ: « Το λιομάζωμα»

  Διαβάσαμε το μύθο για τη μάχη ανάμεσα στην Αθηνά και τον Ποσειδώνα και ανακαλύψαμε την προέλευση του ονόματος της πόλης της Αθήνας. Γνωρίσαμε τον τρόπο στέψης των αθλητών στα αρχαία χρόνια και κατασκευάσαμε τον δικό μας « κότινο»






             
   Στη συνέχεια μάθαμε για τις ποικιλίες της ελιάς , τα μέρη στα οποία απαντώνται ανά την Ελλάδα, γνωρίσαμε τα προϊόντα που παράγονται από αυτή καθώς και τα οφέλη που μας προσφέρουν. Τέλος ,κατασκευάσαμε τη δική μας ελιά τόσο σε μεγάλο μέγεθος όσο και με τη μορφή κορνίζας.

         

     «Μικροί καλλιτέχνες εν δράσει»

    

                                
       Και τα έργα μας μεμονωμένα…








   







            
Τέλος φθινοπώρου...
Ραντεβού σε λίγες μέρες με τις δραστηριότητες του χειμώνα!!!










   






Ο